Cắt - Tỉa - Dập

Ở những bài trước, tớ đã viết về 2 nguyên liệu chính và phổ thông trong hand-made. Tại bài này, tớ xin liệt kê đến 1 loại dụng cụ chuyên dùng, thường dùng trong rất nhiều chất liệu. Dụng cụ Cắt - Tỉa - Dập.

Giấy muốn làm thì phải cắt, Vải cũng vậy, cũng cần phải cắt, Đất sét thì cần phải tỉa để tạo hình. Vậy cần phải có những dụng cụ Cắt - Tỉa nào? Tớ xin điểm mặt những "anh tài" hỗ trợ cho việc này nhé!

1. Kéo cắt thẳng. Tại sao tớ phải gọi rõ như vậy? Vì thực tế thì kéo cũng có rất nhiều loại. Đây là loại thông dụng nhất mà bất cứ ai cũng phải cần để cắt rời nguyên liệu theo ý muốn. Kéo có thể cắt giấy, vải, sợi, bìa. Tất nhiên, tùy vào chất lượng của kéo mà ta có thể cắt tối đa loại sản phẩm. Với độ dày, độ sắc lẫn chất liệu làm kéo mà cao thì kéo có thể cắt được cả tấm nhôm mỏng. Kéo là dụng cụ không chỉ dành cho những người chơi hand-made mà còn ứng dụng được rất nhiều trong đời sống thường ngày. Nhưng chức năng duy nhất của nó chỉ là Cắt và Cắt.

2. Kéo tạo viền.

Ngày xưa, trước khi có loại kéo này, người dùng kéo chỉ có thể tự tay vẽ và cắt viền theo từng nét vẽ rất lâu, không có gì hỗ trợ. Bây giờ, khi phong trào hand-made nở rộ, trên thị trường đã xuất hiện dụng cụ hỗ trợ cho bạn với những mẫu viền có sẵn, đều nhau. Bạn chỉ việc cắt và cắt. Tuy nhiên, loại kéo này bị giới hạn độ dài của kéo. Tức là cái kéo dài bao nhiêu, bạn chỉ cắt tạo viền tới đó. Nếu độ dài bạn cần dài hơn chiếc kéo, bạn phải khéo léo cắt thêm lần nữa, nhưng phải thật khéo thì các viền cắt mới đuổi khớp nhau. Kiểu cắt viền này ứng dụng được trong rất nhiều sản phẩm. Thông dụng nhất là cắt viền ảnh để làm album ảnh.

Khi cắt sẽ tạo được viền như thế này đây ạ!

3. Dao trổ.

Loại dao này chắc chắn các bạn cũng biết rồi. Đây là loại dao được tạo bởi 1 miếng sắt mỏng, có đầu nhọn. Đầu nhọn này chính là phần để cắt. Bạn có thể cắt thẳng bằng dụng cụ này. Cắt bằng dụng cụ này thì bạn không bị giới hạn như kéo. Chỉ cần 1 miếng lót cắt, 1 thước kẻ dài, kê vào giấy và dùng đầu nhọn cắt 1 đường theo ý muốn. Nhưng có 1 ưu điểm khác của nó mà kéo không làm được chính là trổ. Dựa vào hình vẽ mà bạn có, bạn có thể dùng đầu nhọn và trổ theo hình vẽ. Dĩ nhiên việc này cũng cần phải có thời gian luyện tập thì bạn trổ mới mềm và đẹp. Tuy nhiên dao trổ cũng có nhiều loại. Loại cán dẹt mà ở văn phòng phẩm hay bán thì chỉ để dùng cắt thẳng được thôi, nó không được liệt vào dụng cụ hand-made. Dao trổ chuyên dụng là loại dao có cán tròn (để bạn có thể lượn các đường tròn được) và lưỡi dao rất sắc. Người chơi thường dùng dao mổ y tế để dùng vì loại dao này rất sắc, bạn sẽ không phải tốn lực để ấn dao nhiều. Loại dao trổ này ứng dụng trong rất nhiều sản phẩm, nhất là làm thiệp hay mô hình.

4. Lại nói đến dao, tớ xin giới thiệu một loại dao rất đặc biệt. Đó là loại dao tròn. Nó không phải dụng cụ cắt tròn đâu nha!

Em đấy đây ạ!

Hai trong nhiều lưỡi dao của Fiskars.

Các lưỡi viền khác nhau. Lưỡi dao của em này thiết kế dùng được cho cả bàn cắt cùng hãng em ở dưới nhé!

Một em của hãng khác.

Dụng cụ đó tớ sẽ nói tiếp sau. Loại dao này cũng là 1 miếng sắt mỏng nhưng hình tròn, thủng 1 lỗ ở tâm và gắn vào 1 đầu của cán dao. Khi cắt bằng dao này, bạn không phải kéo như dao trổ loại dẹt như ở trên (phần 3) mà bạn phải tì nhẹ và đẩy. Lưỡi dao sẽ lăn tròn, lăn tới đâu là cắt tới đó, nhẹ nhàng hơn rất nhiều mà cũng không bị giới hạn độ dài cắt. Dao này cũng có rất nhiều lưỡi: lưỡi cắt thẳng, lưỡi tạo viền và lưỡi tạo lỗ xé (là loại lỗ thủng cách đều nhau như trong vé xe, để họ xé rời ra dễ hơn ấy). Dao nay cắt được cả vải nhé! Cái em này là mình mê nhất, hi hi...

5. Dao cắt hình tròn. Đây! Bạn nào quan tâm đến cắt tròn thì đọc phần này. Loại dao này cũng là loại rất đặc biệt. Nếu trước đây bạn muốn cắt 1 hình tròn, bạn phải vẽ 1 hình tròn theo ý rồi dùng kéo cắt thật khéo mà đôi khi không tròn, gập ghềnh mà không đẹp thì giờ đây đã có dụng cụ này.

Em này khỏe, cắt được cả nhôm dày 1mm

Em này cắt thì không bị để lại lỗ tròn ở tâm như compa

Sử dụng của compa cắt tròn như thế này.

Compa cắt tròn với dao cắt và định vị cho từng kích thước.

Đây là dụng cụ giúp người chơi có thể cắt những hình tròn có nhiều kích cỡ khác nhau. Nó giống như 1 compa: 1 đầu được giữ là tâm đường tròn, 1 đầu có dao, bạn chỉnh độ dài ngắn (lấy theo bán kính đường tròn mà bạn muốn) rồi vừa ấn nhẹ, vừa quay quanh tâm đường tròn là có ngay 1 sản phẩm tròn hết ý. Chú ý, chỉ dùng cho giấy hoặc bìa mỏng thôi nhé. Riêng loại dao cắt hình tròn này cũng rất đa dạng về chủng loại, mẫu mã. Phần này mình xin làm 1 bài riêng sau nha!

6. Dụng cụ cắt tự do, cắt theo khuôn. Em này cũng rất hay đấy ạ! 

Em này đây ạ! Rất đẹp - Màu xanh trong rất bắt mắt.

Dao chuyên dụng của em.

Cách sử dụng đi kèm khuôn template

Em này được thiết kế tròn, ở tâm có 1 lưỡi dao nhọn. Bạn có thể cắt tùy hứng nhưng cắt theo đường vẽ có sẵn sẽ rất khó theo ý. Vậy nên khi dùng loại này bạn phải đi kèm theo 1 miếng khuôn có sẵn. Đặt lưỡi dao sát với thành khuôn (template), di chuyển dao dựa vào khuôn là ta đã có 1 hình như ý. Tuy nhiên, khi dùng em này, bạn phải mua những bảng mẫu có sẵn của nhà sản xuất. Có nhiều mẫu, nhiều kích cỡ để bạn lựa chọn.

7. Cuối cùng là dụng cụ dập giấy nhé! Dập giấy thì cũng có nhiều loại, nhiều hình.

Thứ nhất là dập viền. Loại này chỉ có thể dập ở mép giấy, tạo ra những mảng cắt, đục viền với nhiều hoa văn khác nhau. Giống như dụng cụ tạo viền nhưng cao cấp hơn là có cả đục được lỗ giấy theo hình.

Thứ hai là loại dập tự do có khuôn hình sẵn. Đây là loại bạn có thể dập ở giữa giấy hay bất kì chỗ nào bạn muốn chứ không cứ là ở viền. Loại này nhiều hình và kích cỡ. Riêng dùng loại này, khâu căn giấy phải thật chuẩn vì nếu không thì có thể sẽ bị lệch chỗ mà bạn muốn dập. Tất nhiên là dụng cụ này cũng có mẫu sẵn, nếu ngoài mẫu thì bạn phải tự vẽ và trổ thôi!
  

  

Một số mẫu dập của Matha

Thứ ba là loại dập nổi. Loại này giống như dập viền nhưng không phải là cắt rời giấy theo khuôn mà là làm cho giấy nổi theo khuôn hình. Cái này nếu muốn chơi thì phải mua rồi, không tự làm được. Híc...

Một mẫu sau khi đã được dập nổi.

Thao tác của các dụng cụ của phần 7 này chỉ Ấn và Ấn.

Đây là tất cả các dụng cụ liên quan đến Cắt - Tỉa - Dập mà tớ biết. Còn phần kĩ thuật của những dụng cụ đặc biệt, khi nào tớ viết bài chi tiết sau nhé! Chúc các bạn vui vẻ!